Pirinç tanelerinin işlenmesinden sonra geriye kalan kabuklarının, başka bir deyişle kepeklerinin, sıkılması ile elde edilen pirinç kepeği yağı özellikle son yıllarda organik ürünlere olan eğilimin artması ile birlikte değer kazanmaya başlamıştır.
Sağlığa yararları ile dikkat çeken pirinç kepeği yağı, tıbbi ve kozmetik ürünlerin yapımında da yaygın olarak kullanılır. Uzak Doğu ülkelerinde yüzyıllardan beri pirinç kepeği yağı kullanımı yaygındır. İçeriğinde yer alan antioksidanlar sayesinde özellikle cilt üzerinde oldukça faydalı bir üründür.
Pirinç Kepeği Yağı Nasıl Elde Edilir?
Tarlalardan toplanan çeltiklerin işlenmesi sonucunda yan ürün olarak ortaya çıkan pirinç kepeğinden elde edilen pirinç kepeği yağının tüm dünyadaki yıllık üretimi yaklaşık 1-1,5 milyon ton civarıdır. Bu miktarın büyük bir çoğunluğu Asya kıtasında yer alan Myanmar, Japonya, Çin ve Hindistan gibi çeltik üretici ülkeler oluşturur.
Dünya pirinç kepeği yağı üretiminin yaklaşık %50’sini Hindistan yapmaktadır. Ülkemizde yerli pirinç çeşidi olan Osmancık pirinci ve yurt dışından ithal edilen opela çeltik çeşidi Trakya’da bulunan çeltik işleme fabrikalarında yağ elde etmek için kullanılır. Pirinç kepeği yağı elde etmek için işlemden geçirilen pirinç tanelerinin kabuklarına solvent ekstraksiyon denilen işlem uygulanır.
Öncelikle pirinç kepekleri stabilizasyon işlemine ve daha sonra ekstraksiyon işlemine tabi tutulur. Yağ, son olarak vakumlu cihazlar yardımıyla artık maddelerden arındırılarak baloncuklara ayrılır. Bu işlemler esnasında açığa çıkan hekzan tamamen uçurularak organik pirinç kepeği yağı elde edilir.
Pirinç kepeği yağına olan talebin her geçen gün artması ve yüksek besin değerine sahip olması nedeniyle teknolojik açıdan elde edilmesi zor olsa da pirinç kepeği yağı üretimine önem verilmeye başlanmıştır.
Pirinç Kepeği Yağı Faydaları Nelerdir?
- Tekli ve çoklu doymamış yağ asitleri içeren pirinç kepeği yağı bu asitlerin dengeli birleşiminden dolayı kan kolesterol seviyesini düşürücü ve dengeleyici etki gösterir. Trans yağ içermediği için damar tıkanıklığı yaratmaz, kalp damar sağlığının korunmasında etkin bir rol oynar.
- Vücutta oluşan iltihaplanmaları önleyici antiinflamatuar özelliğe sahiptir.
- Kan dolaşımını hızlandırır ve yüksek tansiyonun düşürülmesinde etkindir.
- Kandaki üre miktarını azaltıcıdır ve ishali önleyici rol oynar.
- Yüksek oranda antioksidan bileşenlere sahip olan pirinç kepeği yağı, bağışıklık sistemini güçlendirerek enfeksiyonlara karşı vücudun korunmasına yardımcı olur. Özellikle bağışıklık sistemini zayıflatan kanser hücrelerinin oluşumunu önler, oluşan hücrelerin çoğalmasını engeller.
- Menopoza giren kadınlarda gözlenen terleme ve sıcak basması gibi semptomların etkilerini azaltır.
- Eklendiği yemeklerdeki gıda maddeleri tarafından emilme oranı düşüktür bu nedenle yemeklerin aşırı yağlı olmasını engeller. Bu özelliği sayesinde kilo vermeye yardımcı olur. Metabolizmayı hızlandırır ve toksinlerin vücuttan atılmasını destekleyici rol oynar.
- Alerjen niteliği oldukça düşün bir yağdır. Bu nedenle alerjen bünyeler tarafından rahatlıkla kullanılabilir.
- Omega 9 açısından oldukça zengin bir yağ olan pirinç kepeği yağı genetiği ile oynanmayan ender ürünlerden biridir. İçeriğindeki antioksidan maddeler sayesinde raf ömrü oldukça uzundur.
- Güneş ışınlarının zararlı etkilerine karşı cildi koruyan pirinç kepeği yağı, aynı zamanda saç sağlığına faydaları ile de ön plana çıkar.
Pirinç Kepeği Yağı Ne İşe Yarar?
Oleik asit, linoleik asit, palmitik asit, stearik asit, linolenik asit ve myristik yağ asitlerinden zengin olan pirinç kepeği yağı, kalsiyum, magnezyum, çinko, fosfor mineralleri de içerir. Bunlara ek olarak B1 vitamini, B2 vitamini, B 3 vitamini ve E vitamini kaynağı olan yağ çeşidi genel sağlık üzerine olan etkilerinin yanı sıra cilt ve saç sağlığı üzerinde de etkilidir. Vücudun gereksinim duyduğu pek çok vitamin ve minerali bünyesinde barındıran pirinç kepeği yağı, cildi yumuşatan etkisi nedeniyle masaj yağı olarak da kullanılır.
Pirinç kepeği yağı cilt beyazlatma ve güneşin zararlı etkilerine karşı korunmak için de kullanılır. Saç uçlarında koruyucu bir katman oluşturur ve saç kırkları oluşumunu engeller. Bu özelliği ile birçok saç bakım ürününde kullanılır. Saç derisine masaj yapılarak pirinç kepeği yağı uygulandığında, kılcal damarların hareketi hızlandırılır ve hücrelere daha yüksek oranda oksijen girişi sağlanır. Saç dipleri daha iyi beslenerek hem daha güçlü olur hem de daha çabuk uzar.
İçeriğinde yer alan oryzanol adlı bileşen güneşin zararlı ultraviyole ışınlarını engelleyici etki gösterir. Ciltte kuruluğunu ve saç renginin açılmasını önleyen pirinç kepeği yağı aynı zamanda cilt hücrelerinin yeniden yapılandırılmasında önemli rol oynar. Kolajen üretimini arttırarak yaşlanma etkilerini en aza indirger. Yüksek E vitamini içeriği ciltteki serbest radikallerin yarattığı olumsuz etkileri önler.
Pirinç Kepeği Yağı Cilt Lekeleri İçin Kullanımı
Cilt üzerindeki etkileri nedeniyle Asya ülkelerinde yaşayan kadınlar tarafından yüzyıllardır kullanılan pirinç kepeği yağı, ciltte oluşan güneş lekelerinin ve yaş ile birlikte oluşan kahverengi lekelerin tedavisine yardımcı olur. Pirinç kepeği yağı cilt lekeleri için kür şeklinde uygulanır.
Cilt lekeleri için 2 tatlı kaşığı baobab yağı, yarım çay kaşığı çay ağacı yağı, 1 tatlı kaşığı kuşburnu yağı, 1 tatlı kaşığı kavun çekirdeği yağı, 2 tatlı kaşığı karpuz çekirdeği yağı ve 2 tatlı pirinç kepeği yağı karıştırılır. Oluşturulan karışım temiz cilde fazla bası yapılmadan ince bir tabaka halinde uygulanır. Geceleri yatmadan önce ve sabah kalkınca olmak üzere günde 2 defa uygulanan bu kür ciltteki lekelerin ortadan kalkmasını sağlar.
Düzenli olarak kullanıldığında cilt rengini de açan bu kür ile aynı zamanda kolajen üretimi de sağlanarak kırışıklıklar azaltılabilir. Pirinç kepeği yağı kürü yara ve yanık izlerinin tedavisinde de kullanılır. Açık yara üzerine uygulanmaması önerilen kür ile vücuttaki çatlaklar ve selülitlerde de azalma gözlenmiştir. Özellikle ameliyat lekeleri üzerinde etkin olan yağ çeşidi, ameliyatlardan en az 2 hafta sonra cilde uygulanabilir.